۱۵ اکتبر در تقویم جهانی، روز بین‌المللی زنان و دختران روستایی است. بر اساس تخمین سازمان ملل متحد یک چهارم زنان جهان در روستاها زندگی می‌کنند. جایی که زیر سلطه مرد سالاری به شدت منزوی، مظلوم و تبدیل به اشیاء می‌شوند.

سیمون دوبوار فیلسوف فمینیست فرانسوی کتاب مشهوری دارد به نام (جنس دوم). او در این کتاب در مورد جایگاه فرو کاسته شده زن در طول تاریخ می‌نویسد. این کتاب می‌خواهد بررسی کند که زن چگونه در روند تاریخ به جنس دوم تبدیل شده است. اما شاید سیمون دوبوار آگاه نیست که در جهان کشورهایی هستند که زن نه تنها جنس دوم نیست، بلکه تا حد جنس هم فرو می‌آید. یکی از این کشورها افغانستان است. کشوری که گاه زنان را در مقابل حیوانات اهلی نظیر بز و گوسفند عوض کرده‌اند و گاه به شکل غیر انسانی او را با یک سگ هم معاوضه کرده‌اند. زنانی در بخش‌های از این اجتماع به‌راحتی خرید و فروش می‌شوند و این رنج‌نامه بیشتر در روستاها شکل می‌گیرد. در افغانستان جایگاه زنان همیشه بر حسب سلطه فرهنگ سنتی، قبیله‌ای و تا حدی عرفی، مشخص می‌شود. با این که عنصر دین در افغانستان به شدت قدرت خود را بر تمام ابعاد زندگی مردم حفظ کرده است، اما در روستاهای افغانستان، نگاه به جایگاه زنان بیشتر از این که از منظر دینی دیده شود، از منظر سنتی و عرفی نگریسته می‌شود. به همین دلیل در حالی که شما زنان را در شهرها، تنها در پستوهای خانه خواهید دید، در بیشتر روستاهای افغانستان زنان در مزرعه‌ها هم به وفور دیده می‌شوند.

واقعیت این است که به دلیل عقب ماندگی روستاها در افغانستان، مردان به تنهایی نمی‌توانند کفالت تمامی مخارج خانه را بر عهده بگیرند. تعدد ازدواج، فرزندآوری زیاد و هزینه بالای خانواده‌های پر جمعیت مردها را در عرصه رفع نیازمندی‌های خانواده با مشکل رو به رو می‌کند. با توجه به این که به دلیل نبود امکانات کافی در روستاها مردها باید به شهرها نیز سفر کنند، زنان نقش جایگزین آنان در مزرعه را بازی می‌کنند. البته این مساله به معنای آن نیست که زنان با توجه به حضور در حوزه اقتصادی، صاحب مالکیت یا سرمایه هم خواهند بود. آنان در روستاها فقط ابزار کار و کارگر بدون مزد هستند. تنها سودی که از کار در مزرعه می‌برند، افزایش درآمد مرد خانواده است. در کنار آن زنان در روستاها بیشتر به صنایع و تولیدات روستایی می‌پردازند. یعنی تقریبا تمامی فراورده‌های لبنی در روستا‌ها توسط زنان تولید می‌شود و مرد وظیفه فروش آن را در شهر دارد. حتی اگر بازار فروش این محصولات در روستاها هم باشد، این وظیفه بر دوش زنان نیز می‌افتد.

صنایع روستایی در کنار آن که به‌عنوان مصارف خود روستاها مطرح است، به‌عنوان آثار دستی با ارزش نیز در بازارهای شهر و همچنین بازارهای بین‌المللی هم مطرح است. در این راستا هجده ساله گذشته توانسته تا حدی صنایع روستایی محصول کار زنان افغانستان را به جهان معرفی کند. هجده سال گذشته فرصتی برای زنان روستایی فراهم شد تا بتوانند با حمایت دولت، در تقویت اقتصاد خانواده‌های‌شان در روستا ثمر بخش باشند.

وزارت توسعه روستاهای افغانستان طرحی ده ساله را از سال ۲۰۰۸ تا سال ۲۰۱۸ برای توسعه اقتصاد روستاها برنامه ریزی کرد. بخش عمده این طرح روی تقویت و حمایت صنایع روستایی و تولیدات آن مترکز بود. به همین دلیل در ظرف ده سال ۱۰۰ هزار شغل برای زنان در پنج استان افغانستان ایجاد شد. زنان بیشتر روی صنایع دستی در روستاها تمرکز کردند و حتی تولیدات این صنایع به کشورهای غربی هم فرستاده شد. موفقیت این طرح هرچند در یک جغرافیای کوچک عملی شد، بانک جهانی را بر آن داشت تا این طرح را حمایت کند.

حالا از آغاز سال ۲۰۱۹ طرح تقویت اقتصاد روستاها در سراسر افغانستان عملی می‌شود. وزارت توسعه روستاهای افغانستان که مجری این طرح است، پیش‌بینی کرده است که  ظرف پنج سال بتواند ۵۰۰ هزار شغل جدید در روستاها ایجاد کند که ۸۰ درصد این شغل‌ها به زنان اختصاص یابد. این طرح هرچند نخواهد توانست سلطه مردها را از روی شانه‌های زنان دور کند، اما در زمینه رشد و حرکت به سمت برابری زنان نقشی اثر گذار بازی خواهد کرد. زیرا به تحلیل جامعه‌شناسان‌، شکل‌گیری مناسبات طبقاتی، بر اساس اصل تولید و اقتصاد استوار است. اگر زنان بتوانند در چرخه اقتصاد و تولید نقشی داشته باشند، مسلما می‌توانند، روی چارچوب‌های کلیشه‌ای شده حقوقی نیز تاثیر بگذارند و زمینه تغییر این کلیشه‌ها را فراهم کنند.